Langdurig ingezeten derdelander (D of L kaart)

In het kort

Na vijf jaar ononderbroken en wettig verblijf in België kom je als derdelander in aanmerking voor een 'EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene'. Dat is een onbeperkt en onvoorwaardelijk verblijfsrecht. Onder bepaalde voorwaarden geeft het ook recht op een lang verblijf in andere EU-lidstaten. Om recht te hebben op deze status moet je (nog) géén verblijfsrecht hebben van onbeperkte duur: ook derdelanders met een verblijfsrecht van beperkte duur komen in aanmerking. Hierin verschilt de status van langdurig ingezetene van de status van vestiging (C of K kaart).

Voorwaarden en documenten

Je bent een derdelander. Een derdelander is een onderdaan van een land dat niet behoort tot de Europese Unie, Noorwegen, Ijsland, Liechtenstein of Zwitserland. Je bewijst dat met een geldig paspoort.

Je moet onmiddellijk voorafgaand aan je aanvraag van de status langdurig ingezetene, minstens vijf jaar ononderbroken en wettig in België verbleven hebben.

  1. Berekening van vijf jaar wettig verblijf

    Sommige periodes met een verblijfsrecht van beperkte duur tellen slechts gedeeltelijk of helemaal niet mee:

    • je verblijf als buitenlandse student telt voor de helft. Een zoekjaar telt wel volledig mee;
    • ben je erkend als vluchteling of kreeg je subsidiaire bescherming? Dan telt maar de helft van je asielprocedure mee. Tenzij die procedure langer dan 18 maanden duurde. In dat geval telt de hele periode mee;
    • je verblijf om 'uitsluitend redenen van tijdelijke aard' telt niet mee;
    • je verblijf met een diplomatieke, consulaire of bijzondere identiteitskaart telt niet mee.
  2. Ononderbroken verblijf

    Je verblijf moet ononderbroken zijn. In de volgende gevallen is er geen sprake van een onderbreking: 

    • je bent niet langer dan zes opeenvolgende maanden afwezig; én
    • over de hele periode van vijf jaar ben je in totaal niet langer dan tien maanden afwezig.
  3. Europese blauwe kaart (H kaart)

Voor de houder van een Europese blauwe kaart gelden afwijkende regels:

  • je moet vijf jaar in de Europese Unie verblijven met een Europese blauwe kaart;
  • je mag niet meer dan 12 opeenvolgende maanden en 18 maanden in totaal afwezig zijn van het grondgebied van de EU;
  • je verbleef in België tijdens de twee jaar voorafgaand aan je aanvraag. 

Sommige vreemdelingen zijn uitgesloten van de status langdurig ingezetene. Je komt niet in aanmerking als je in België verblijft op basis van één van de volgende verblijfsstatuten:

  • buitenlands student;
  • verzoeker om internationale bescherming;
  • aanvrager en begunstigde van tijdelijke bescherming;
  • aanvrager en begunstigde van een 'andere vorm van bescherming dan internationale bescherming'. Volgens DVZ zijn (alleen) een AI of A kaart afgeleverd op basis van artikel 9ter Verblijfswet uitgesloten op deze grond;
  • een verblijf 'uitsluitend om redenen van tijdelijke aard'. Voorbeelden hiervan zijn: au pairs, seizoenarbeiders, gedetacheerden;
  • een verblijf met een diplomatieke, consulaire of bijzondere identiteitskaart, afgegeven door het Ministerie van Buitenlandse Zaken (in het kader van de internationale verdragen).

Je moet stabiele, regelmatige en toereikende bestaansmiddelen bewijzen voor jezelf en je gezinsleden ten laste, om te voorkomen dat jullie ten laste vallen van de sociale bijstand. De bestaansmiddelen moeten niet noodzakelijk van jou afkomstig zijn, maar mogen ook door een derde ter beschikking gesteld worden. Op voorwaarde dat ze vast, regelmatig en voldoende zijn.Lees in ons nieuwsbericht hoe het Hof van Justitie dat beoordeelt.

Het bedrag van de bestaansmiddelen wordt bepaald bij Koninklijk Besluit. Concreet moet je een maandelijks inkomen hebben van 1007 euro, plus 336 euro per persoon ten laste (bedragen 2024). Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd.

Je moet een ziekteverzekering hebben voor jezelf en je gezinsleden ten laste. Je bewijst dat met een aansluitingsattest van je Belgisch ziekenfonds.

Vanaf 18 jaar moet je bewijzen dat je geen gevaar vormt voor de openbare orde of nationale veiligheid. Je bewijst dat met een uittreksel uit het strafregister of een bewijs van goed gedrag en zeden.

Vooraleer DVZ jou de status van langdurig ingezetene kan weigeren om redenen van openbare orde of nationale veiligheid, moet het rekening houden met:

  • de ernst of de aard van de inbreuk die op de openbare orde of de nationale veiligheid gepleegd is;
  • het gevaar dat van jou uitgaat;
  • de duur van je verblijf in België;
  • eventuele banden met België. 

Redenen van openbare orde of nationale veiligheid mogen nooit ingeroepen worden voor economische doeleinden.

Procedure

Je dient je aanvraag in bij de gemeente van je verblijfplaats met een bijlage 16. Bij je aanvraag moet je de volgende documenten voorleggen: 

  • een geldig nationaal paspoort (als je dit nog niet eerder voorlegde);
  • een geldige verblijfsvergunning;
  • het bewijs van een ononderbroken wettig verblijf van vijf jaar;
  • bewijs van je ziekteverzekering;
  • uittreksel uit het strafregister of een bewijs van goed gedrag en zeden.

De gemeente onderzoekt de ontvankelijkheid van je aanvraag:

  1. Kan je géén geldige verblijfsvergunning voorleggen en/of is je identiteit niet bewezen? Dan neemt de gemeente je aanvraag niet in overweging. Je krijgt een bijlage 16ter. Hiertegen kan je een niet-schorsend beroep instellen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen;
  2. De gemeente geeft een bijlage 16bis af als je een geldige verblijfsvergunning voorlegt én je identiteit vaststaat. De bijlage 16bis is een bewijs van je aanvraag voor de status van langdurig ingezetene. Stond je identiteit vroeger niet vast, maar kan je nu wel een geldig paspoort voorleggen? Ook dan krijg je van de gemeente een bijlage 16bis. De gemeente stuurt je aanvraag door naar DVZ, samen met alle overgemaakte bewijzen.

DVZ moet een beslissing nemen binnen vijf maanden na de datum van je ontvangstbewijs (bijlage 16bis).

Is de beslissing positief of wordt er geen enkele beslissing ter kennis gebracht van de gemeente binnen vijf maanden na de afgifte van de bijlage 16bis? 

  • Dan krijg je een 'EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene' in de vorm van een elektronische L kaart;
    • De elektronische L kaart heeft een geldigheidsduur van 10 jaar, telkens vernieuwbaar. Een vernieuwing vraag je aan bij de gemeente tussen de 40ste en 30ste dag voor de vervaldatum van de kaart;
    • Tot 10 oktober 2021 kreeg je een elektronische D kaart. De (oude) D kaarten blijven geldig tot hun einddatum. Als je dan een vernieuwing aanvraagt, krijg je een L kaart;
    • Bekijk hier een voorbeeld van een D en L kaart
  • Je krijgt een document, in één van de drie landstalen en in het Engels, waarin je geïnformeerd wordt over je rechten en plichten op grond van richtlijn 2003/109/EG van 25 november 2003 betreffende de status van langdurig ingezeten onderdanen van derde landen;
  • Je wordt ingeschreven in het bevolkingsregister.

Als DVZ je aanvraag weigert krijg je van de gemeente een bijlage 17. Je kan tegen deze beslissing een automatisch schorsend beroep indienen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

Is je verblijfsvergunning vervallen in afwachting van een beslissing van DVZ over je aanvraag? Dan krijg je van de gemeente een bijlage 15. De bijlage dekt voorlopig je verblijf tot DVZ een beslissing neemt, eventueel verlengd tot de afgifte van je L kaart.

Gevolgen van je status

Had je eerder al de status van langdurig ingezetene bekomen in een andere EU-lidstaat? Dan verlies je de status in die lidstaat zodra DVZ je de status in België toekent. DVZ brengt de andere lidstaat op de hoogte van de beslissing. Die lidstaat trekt vervolgens je status van langdurig ingezetene in.

Met de status van langdurig ingezetene in België, kan je eventueel een verblijfsrecht van meer dan drie maanden bekomen in een andere EU-lidstaat (behalve Ierland en Denemarken). Je mag in een zogenaamde 'tweede EU-lidstaat' verblijven om één van de volgende redenen:

  • Je gaat er werken als werknemer of als zelfstandige. Elke EU-lidstaat kan de toegang tot zijn arbeidsmarkt beperken.
  • Je gaat er studeren.
  • Je gaat er naartoe om andere redenen.

Om te weten welke voorwaarden precies gelden, moet je informatie opvragen bij de EU-lidstaat in kwestie. 

Intrekking van je status

DVZ kan je status van langdurig ingezetene intrekken in één van de volgende gevallen:

  • Je krijgt de status van langdurig ingezetene in een andere EU-lidstaat (bijvoorbeeld Duitsland).
  • Je had de status van langdurig ingezetene bekomen op grond van je verblijf als erkend vluchteling of subsidiair beschermde en DVZ trok je internationale beschermingsstatus in.

Als je de status van langdurig ingezetene verliest, betekent dat niet automatisch het verlies van je verblijfsrecht. DVZ heeft de mogelijkheid om je status in te trekken, terwijl je je verblijfsrecht behoudt. DVZ trekt dan alleen je EU-verblijfsvergunning voor langdurig ingezetene in.

Verlies van je verblijfsrecht

In onderstaande gevallen kan je als langdurig ingezetene je verblijfsrecht (en daardoor ook je status) in België verliezen. Vooraleer DVZ je verblijfsrecht beëindigt of intrekt moet het steeds rekening houden met de aard en hechtheid van je gezinsbanden in België, de duur van je verblijf in België en het bestaan van (familiale, culturele of sociale) banden met je land van herkomst.

DVZ kan je verblijfsrecht intrekken als je fraude pleegde die bijgedragen heeft tot het verkrijgen van je verblijfsrecht.

De minister (en niet DVZ) kan je verblijfsrecht beëindigen om ernstige redenen van openbare orde of nationale veiligheid. Zo'n beslissing moet uitsluitend gebaseerd zijn op jouw persoonlijk gedrag en mogen niet op economische gronden berusten. Je gedrag moet een werkelijke, actuele en voldoende ernstige bedreiging voor een fundamenteel belang van de samenleving zijn. De minister mag geen motiveringen gebruiken die los staan van jouw individueel geval of die verband houden met algemene preventieve redenen. Bij het nemen van de beslissing houdt de minister rekening met de ernst of de aard van de inbreuk op de openbare orde of de nationale veiligheid, met het gevaar dat van jou uitgaat, en met de duur van je verblijf in België. Ook moet de minister rekening houden met het bestaan van banden met België en je herkomstland, met je leeftijd en met de gevolgen voor jou en je familie.

Heb je in een andere lidstaat internationale bescherming bekomen? De minister zal dan aan die lidstaat vragen om te bevestigen of je daar nog altijd internationale bescherming geniet. Als dat zo is, word je naar die lidstaat verwijderd, tenzij:

  • er ernstige redenen bestaan om je te beschouwen als een bedreiging voor de nationale veiligheid, of
  • als je, omdat je definitief veroordeeld bent voor een bijzonder ernstig misdrijf, een bedreiging vormt voor de openbare orde.

In die twee gevallen kan je verwijderd worden naar een ander land dan de lidstaat waar je internationale bescherming geniet. In geen geval mag je verwijderd worden naar een land waar je blootgesteld wordt aan een schending van het non-refoulementbeginsel.

Je verliest je verblijfsrecht als je België minstens zes jaar verlaten hebt.

Je verliest je verblijfsrecht als je de Europese Unie gedurende 12 opeenvolgende maanden verlaten hebt. Of gedurende 24 opeenvolgende maanden als je voormalig houder bent van een Europese blauwe kaart.

Je verliest je verblijfsrecht toch niet als je de EU gedurende 12 opeenvolgende maanden verlaten hebt, door de gemeente op voorhand op de hoogte te brengen van je afwezigheid. Je moet daarnaast ook voldoen aan volgende voorwaarden:

  • Je moet in het bezit zijn van een geldige EU-verblijfsvergunning van langdurig ingezetene. Vraag daarvoor vroegtijdig de vernieuwing van je verblijfsvergunning aan bij de gemeente (indien nodig); 
  • Je hebt een geldige reden voor je afwezigheid. De geldige redenen zijn:
    • Je vervult in je land van herkomst je legerplicht. Je moet terugkeren binnen 60 dagen na het vervullen van die legerplicht.
    • Je geniet van gezondheidszorgen in je land van herkomst. Je moet terugkeren binnen 60 dagen na het einde van de gezondheidszorgen.
    • Je volgt studies in je land van herkomst. Je moet terugkeren binnen 60 dagen na het einde van de studies.
    • Je verlaat de Europese Unie om andere redenen, maar behoudt je hoofdbelangen in België. Je moet je aanmelden binnen 15 dagen na je terugkeer bij de gemeente van je verblijfplaats.

Als je de gemeente verwittigde van je afwezigheid, en, onafhankelijk van je wil, niet in staat bent om tijdig naar België terug te keren, kan DVZ je toch machtigen tot terugkeer. De procedure verloopt als volgt: 

  • Je geeft alle vereiste documenten aan de gemeente.
  • De gemeente doet een woonstcontrole.
  • De gemeente geeft je een bijlage 15. Een bijlage 15 geeft je een verblijfsrecht van drie maanden.
  • DVZ neemt een beslissing binnen 3 maanden. Je krijgt opnieuw een verblijfsrecht. Hetzelfde geldt als DVZ geen beslissing neemt binnen drie maanden.
  • Bij een negatieve beslissing krijg je een bijlage 14 met een bevel om het grondgebied te verlaten. Je kan een niet-schorsend beroep instellen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

Je hebt de status van langdurig ingezetene bekomen op grond van je verblijf als erkend vluchteling of subsidiair beschermde en DVZ trekt je internationale beschermingsstatus in. DVZ kan dan beslissen om ook je verblijfsrecht te beëindigen.

Herkrijging van je status en je verblijfsrecht

Als je je status en verblijfsrecht verloren bent, kan je die in een beperkt aantal gevallen herkrijgen.

Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen twee situaties: 

(1) Je bent minder dan vijf jaar afwezig in België op het moment van je aanvraag tot herkrijging

Je moet voldoen aan deze voorwaarden:

  • Je verloor je status doordat je de Europese Unie gedurende 12 opeenvolgende maanden verlaten hebt.
  • Je bent houder van een geldig paspoort of een gelijkwaardige reistitel.

Daarnaast moet je vallen onder één van deze gevallen:

  • Je verbleef vóór je vertrek gedurende 15 jaar op regelmatige en ononderbroken wijze in België.
  • Je bent jonger dan 21 jaar en om redenen onafhankelijk van je wil, ben je verwijderd uit België. Het uitzitten van een gevangenisstraf in een ander land voor een feit dat ook in België strafbaar is, is géén reden onafhankelijk van je wil. 
  • Je bent in België geboren en voor je vertrek verbleef je gedurende een periode van 10 jaar op regelmatige en ononderbroken wijze in België.

(2) Je bent meer dan vijf jaar afwezig in België op het moment van je aanvraag tot herkrijging

Je moet een geldig paspoort, of een gelijkwaardige reistitel hebben om je status te herkrijgen. 

Daarnaast moet je vallen onder één van deze gevallen:

  • Je verbleef vóór je vertrek gedurende minimum 15 jaar op regelmatige en ononderbroken wijze in België, en je was daarna afwezig door studies in een andere EU-lidstaat of door redenen onafhankelijk van je wil. Het uitzitten van een gevangenisstraf in een ander land voor een feit dat ook in België strafbaar is, is géén reden onafhankelijk van je wil. 
  • Je bent jonger dan 21 jaar, je verbleef gedurende minimum 10 jaar op regelmatige en ononderbroken wijze in België, en je was daarna afwezig door studies in een andere EU-lidstaat of door redenen onafhankelijk van je wil. Het uitzitten van een gevangenisstraf in een ander land voor een feit dat ook in België strafbaar is, is geen reden onafhankelijk van je wil. Je hebt toereikende bestaansmiddelen om te voorkomen dat je ten laste valt van de overheid. 
  • Je bent in België geboren, je verbleef er gedurende minimum 10 jaar op regelmatige en ononderbroken wijze, en je was daarna afwezig door studies in een andere EU-lidstaat of door redenen onafhankelijk van je wil. Het uitzitten van een gevangenisstraf in een ander land voor een feit dat ook in België strafbaar is, is geen reden onafhankelijk van je wil. Je hebt toereikende bestaansmiddelen om te voorkomen dat je ten laste valt van de overheid.  

Je moet 168 euro betalen als bijdrage in de administratieve kosten voor de behandeling van je aanvraag. Tenzij je vrijgesteld bent. Lees hier meer over de vrijstellingen en procedure.

Jijzelf, of een derde persoon, schrijft dit bedrag over op bankrekening BE57 6792 0060 9235 van de Dienst Vreemdelingenzaken.

In de mededeling vermeld je je naam, voornaam, geboortedatum en nationaliteit. Voor de mededeling moet je volgende structuur gebruiken: NaamVoornaamNationaliteitDDMMJJJJ.

Je bewijst dat je de retributie betaald hebt met een bewijs van betaling, zoals een rekeninguittreksel of een stortingsbewijs met stempel van de post.

Het bewijs van betaling (bijvoorbeeld een rekeninguittreksel of een stortingsbewijs met stempel van de post) leg je voor bij je aanvraag op de Belgische diplomatieke post of de gemeente.

Bij je aanvraag voor een visum gezinshereniging leg je het bewijs voor dat je de retributie betaald hebt of dat je geen bijdrage moet betalen.

Leg je geen betalingsbewijs voor (en bewijs je ook niet dat je geen bijdrage moet betalen), dan verklaart de ambassade of DVZ je aanvraag onontvankelijk. Je krijgt dan een bijlage 42. Dat is een beslissing van niet-ontvankelijkheid. 

Leg je een betalingsbewijs voor waaruit blijkt dat je een gedeelte van de bijdrage betaald hebt, dan krijg je een bijlage 43. Je krijgt dan 30 dagen (te rekenen vanaf de dag na de kennisgeving van de beslissing) om het resterende bedrag te storten én om het bewijs daarvan voor te leggen.

De diplomatieke post stuurt een kopie van de bijlage 42 en 43 naar DVZ. Tegen de bijlage 42 en 43 kan je een niet-schorsend beroep indienen bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen.

Je kan je aanvraag indienen in het buitenland bij de Belgische ambassade of het consulaat, of in België vanuit een wettig verblijf. In dat laatste geval dien je je aanvraag in bij de gemeente van je verblijfplaats.

Je moet bewijzen dat je voldoet aan de voorwaarden om de status te herkrijgen en je moet een bewijs van betaling van de administratieve bijdrage voorleggen (zie hieronder). 

De gemeente doet een woonstcontrole. Als je op het grondgebied van de gemeente verblijft, geeft de gemeente je een ontvangstbewijs (bijlage 1 bij de omzendbrief van 21 juni 2007).

DVZ beslist vervolgens of je aan de voorwaarden voldoet voor de herkrijging van je status als langdurig ingezetene en je verblijfsrecht. 

Meer info

Wetgeving