OCMW-steun bij (ambtelijke) schrapping uit rijksregister

De POD MI verduidelijkt in een aantal FAQ’s op zijn website (klik integratie>vreemdelingen>afvoering van ambtswege) het recht op OCMW-steun van vreemdelingen die (ambtelijk) geschrapt zijn uit het rijksregister.

Ambtelijk geschrapte vreemdelingen met een geldige verblijfskaart kunnen tijdens de termijn van hun recht op terugkeer aanspraak maken op OCMW-steun. Eens de verblijfskaart of de termijn voor het recht op terugkeer verstreken is, hebben zij alleen recht op dringende medische hulp in afwachting van een beslissing over de herinschrijving.

Ambtelijke schrapping

Een andere term voor ambtelijke schrapping is afvoering van ambtswege.

Een vreemdeling wordt ambtelijk geschrapt uit het rijksregister wanneer de gemeente vaststelt dat hij zonder aangifte zijn hoofdverblijfplaats gevestigd heeft:

  • in een andere gemeente en het onmogelijk is zijn nieuwe hoofdverblijfplaats op te sporen, of
  • in het buitenland (tenzij in de gevallen van tijdelijke afwezigheid).

In dat geval vereist de ambtelijke schrapping een beslissing van het college van burgemeester en schepenen. Ze gaat in op de datum van die beslissing.

De ambtelijke schrapping is een louter administratieve maatregel die geen invloed heeft op het verblijfsrecht of het recht op terugkeer van de betrokkene.

Een vreemdeling die ambtelijk geschrapt is, wordt verondersteld België te hebben verlaten. Dit is een wettelijk vermoeden dat weerlegbaar is.

Schrapping wegens verlies van verblijfsrecht

Een vreemdeling kan daarnaast ook worden geschrapt uit het rijksregister wegens verlies van zijn verblijfsrecht. Het verblijfsrecht kan verloren gaan ten gevolge van:

  • een beslissing van de DVZ (in functie van de voorwaarden voor het behoud van het verblijfsrecht);
  • het niet binnen de wettelijke termijn uitoefenen van het recht op terugkeer.

De schrapping wegens verlies van het verblijfsrecht gebeurt zonder expliciete beslissing van het college van burgemeester en schepenen. De schrapping gaat in op de datum van de beslissing van de DVZ.

Aanvraag tot herinschrijving

Een vreemdeling die ambtelijk werd geschrapt, moet bij de gemeente een herinschrijving aanvragen.

Herinschrijving is mogelijk op voorlegging van:

  • afdoende bewijzen die aantonen dat de betrokkene België niet heeft verlaten (ongeacht of de verblijfstitel nog geldig is), of
  • een geldige verblijfstitel binnen de termijn van het recht op terugkeer.

De gemeente kan soms zelf beslissen over de herinschrijving op basis van het recht op terugkeer. De meeste gemeenten maken de aanvraag tot herinschrijving over aan de DVZ voor beslissing.

In afwachting van de beslissing van de DVZ geeft de gemeente in sommige gevallen een bijlage 15 af aan de betrokkene.

Termijnen van recht op terugkeer

Een vreemdeling met een geldige verblijfstitel die België verlaat, heeft in principe gedurende 1 jaar recht op terugkeer. Sommige vreemdelingen hebben gedurende een langere periode recht op terugkeer:

  • langdurig ingezetenen (D kaart) gedurende 12 maanden in geval van afwezigheid uit de EU of gedurende 6 jaar in geval van afwezigheid uit België
  • EU-burgers met duurzaam verblijfsrecht (E+ kaart) gedurende 2 jaar
  • familieleden van EU-burgers met duurzaam verblijfsrecht (F+ kaart) gedurende 2 jaar

In principe moeten een aantal administratieve formaliteiten (melding van vertrek en terugkeer op de gemeente) vervuld zijn om het recht op terugkeer te kunnen inroepen.

Een ambtelijk geschrapte vreemdeling die België nooit heeft verlaten, behoudt in principe het verblijfsrecht dat hem toegekend is. Maar hij moet het wettelijk vermoeden weerleggen dat hij België verlaten heeft.

OCMW-steun bij ambtelijke schrapping

Ambtelijk geschrapte vreemdelingen met een geldige verblijfskaart van wie de termijn voor het recht op terugkeer niet verstreken is, kunnen volgens de POD MI aanspraak maken op steun (die door de POD MI wordt terugbetaald binnen de wettelijke grenzen) onder de volgende voorwaarden:

A kaart: recht op maatschappelijke dienstverlening.

  • Uitzondering: A kaart op basis van regularisatie 9bis wegens arbeidskaart B of beroepskaart: geen recht op maatschappelijke dienstverlening (artikel 57sexies OCMW-wet)

B kaart: recht op maatschappelijke dienstverlening gedurende 1 jaar (vanaf datum afvoering van ambtswege) mits de verblijfskaart gedurende deze periode geldig is.

  • Uitzondering: B kaart op basis van vluchtelingenstatuut of staatloosheid: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening

C kaart: recht op maatschappelijke dienstverlening gedurende 1 jaar (vanaf datum afvoering van ambtswege) mits de verblijfskaart gedurende deze periode geldig is.

E kaart: recht op steun naargelang de hoedanigheid van de EU-burger:

  • EU-werknemer/zelfstandige en familie: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening
  • EU-werkzoekende en familie: recht op maatschappelijke integratie (geen recht op aanvullende maatschappelijke dienstverlening) op voorwaarde dat 3 maanden verstreken zijn sinds de afgifte van de bijlage 19 (of sinds de E kaart geldig is wanneer geen bijlage 19 werd afgegeven)
  • EU-student en economisch niet-actieve EU-burger en familie: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening op voorwaarde dat 3 maanden verstreken zijn sinds de afgifte van de bijlage 19 (of sinds de E kaart geldig is wanneer geen bijlage 19 werd afgegeven)

E+ kaart: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening gedurende 2 jaar vanaf de ambtelijke schrapping, ongeacht of de verblijfskaart gedurende deze periode geldig is.

F kaart: recht op steun naargelang de hoedanigheid van de EU-burger of Belg die vervoegd wordt:

  • familie van EU-werknemer/zelfstandige: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening.
  • familie van EU-werkzoekende: recht op maatschappelijke integratie (geen recht op aanvullende maatschappelijke dienstverlening) op voorwaarde dat 3 maanden verstreken zijn sinds de afgifte van de bijlage 19ter (of sinds de F kaart geldig is wanneer geen bijlage 19ter werd afgegeven).
  • familie van EU-student, economisch niet-actieve EU-burger of Belg: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening op voorwaarde dat 3 maanden verstreken zijn sinds de afgifte van de bijlage 19ter (of sinds de F kaart geldig is wanneer geen bijlage 19ter werd afgegeven).

F+ kaart: recht op maatschappelijke integratie en aanvullende maatschappelijke dienstverlening gedurende 2 jaar vanaf de ambtelijke schrapping, ongeacht of de verblijfskaart gedurende deze periode geldig is.

Volgens de POD MI hebben de volgende vreemdelingen alleen recht op dringende medische hulp in afwachting van de beslissing van de DVZ over de aanvraag tot herinschrijving (op basis van de weerlegging van het vermoeden België verlaten te hebben):

  • ambtelijk geschrapte vreemdelingen met een geldige verblijfskaart die geen beroep meer kunnen doen op het recht op terugkeer.
  • ambtelijk geschrapte vreemdelingen met een verstreken verblijfskaart.

Taak van het OCMW

Wanneer een ambtelijk geschrapte vreemdeling steun vraagt aan het OCMW, moet het OCMW hem doorverwijzen naar de gemeente voor zijn aanvraag tot herinschrijving.

Om zijn steunvraag te beoordelen, moet het OCMW nagaan:

  • welke verblijfstitel de betrokkene had vóór de ambtelijke schrapping
  • hoelang de betrokkene al ambtelijk geschrapt is
  • of de verblijfstitel van betrokkene nog geldig is

Door de ambtelijke schrapping wordt de verblijfstitel in het rijksregister door de gemeente gesupprimeerd. Het OCMW kan in het rijksregister IT195 raadplegen om te bepalen of de betrokkene nog in het bezit is van een geldige verblijfstitel.