Internationale kinderontvoering

Wanneer is er sprake van internationale kinderontvoering?

Er is sprake van internationale kinderontvoering in 2 gevallen:

  • De kinderen worden naar het buitenland gebracht zonder toestemming van de personen die het ouderlijk gezag uitoefenen.

Je moet je dus eerst afvragen wie het ouderlijk gezag uitoefent. Dat wordt bepaald door het recht van het land waar de kinderen hun gewone verblijfplaats hebben. Het ouderlijk gezag kan geregeld zijn van rechtswege, door de rechter, door een administratieve overheid of door een wettelijk erkende overeenkomst tussen de partijen. Zolang er geen regeling is getroffen, hebben beide ouders in veel landen, waaronder België, het gedeelde ouderlijk gezag. In sommige landen heeft van rechtswege alleen de vader het ouderlijk gezag.

  • Er is ook sprake van een internationale kinderontvoering als je de afspraken over grensoverschrijdend bezoekrecht niet respecteert. 

Een voorbeeld daarvan is als je de kinderen op het einde van de afgesproken bezoekperiode niet terug laat gaan naar het land waar de andere ouder woont. 

Als je als ouder je kinderen meeneemt naar een ander land of met je kinderen terug naar België verhuist, moet je altijd opletten dat dat niet beschouwd wordt als internationale kinderontvoering.

Wat te doen bij dreigende internationale kinderontvoering?

Als je vreest dat je (ex-)partner de kinderen zonder jouw toestemming zal meenemen naar een ander land, kan je bepaalde voorzorgsmaatregelen nemen.
  • Je kan de omgeving informeren (familie, school, gemeente,...).
  • Je kan het gemeentebestuur vragen om geen paspoort of identiteitskaart af te leveren voor je kind zonder je voorafgaande toestemming.
    • Let wel: als je kind naast de Belgische ook nog een andere nationaliteit heeft, kan het een paspoort of identiteitskaart krijgen van andere nationale overheden. Je kan in dat geval best de ambassade contacteren van het land waarvan je kind de nationaliteit heeft.
    • Als je een ontvoering vreest naar een land waarvoor een reispas vereist is, kan je je kind laten opnemen op de PASBANN-lijst bij de Dienst Paspoorten van FOD Buitenlandse Zaken. Adres: FOD Buitenlandse Zaken, Tweede Directie Personenverkeer, C22, Karmelietenstraat 15, 1000 Brussel.
  • Je kan de politie vragen preventief een signalement op te maken van de ouder die je kind zou kunnen ontvoeren. Dat is slechts onder bepaalde omstandigheden mogelijk.
  • Je kan een advocaat raadplegen om een vonnis te verkrijgen waarin je rechten ten aanzien van je kind worden geregeld en waarin preventieve maatregelen ter voorkoming van een ontvoering worden bepaald.
  • Je kan in het buitenland de erkenning bekomen van het Belgische vonnis over de gezagsregeling over de kinderen. Het kan zijn dat de Belgische rechterlijke beslissing niet wordt erkend of niet uitvoerbaar is in het buitenland. Als je vreest dat je kind zal worden ontvoerd naar een land van de Europese Unie (buiten Denemarken) kan je beroep doen op de Brussel IIter Verordening.

Juridische instrumenten bij internationale kinderontvoering

De meest succesvolle methode om een internationale kinderontvoering op te lossen, is via een onderling akkoord tussen de ouders. Bemiddeling speelt daarbij een belangrijke rol.
Als jullie als ouders geen akkoord bereiken, zal je als achterblijvende ouder een beroep moeten doen op juridische instrumenten. Afhankelijk van het land waarnaar je kind ontvoerd is, kan je al dan niet beroep doen op een verdrag.

Als België door een internationale overeenkomst gebonden is met het land waarnaar je kind werd ontvoerd of wordt achtergehouden, kan de Belgische centrale autoriteit het dossier behandelen. Die internationale overeenkomsten zijn:

  • het Haags Kindontvoeringsverdrag
  • het verdrag van Luxemburg
  • de Brussel IIter verordening
  • een bilaterale overeenkomst met Marokko
  • een bilaterale overeenkomst met Tunesië

Werd een kind jonger dan 16 jaar onrechtmatig overgebracht of achtergehouden? Dan is een verzoek tot terugbrenging van het kind of afdwinging van het omgangsrecht mogelijk. De Belgische centrale autoriteit analyseert je verzoek en gaat na of het voldoet aan de voorwaarden van de internationale regelgeving. Als dat het geval is, verzendt de Belgische autoriteit je dossier naar de buitenlandse centrale autoriteit met het verzoek te achterhalen waar je kind zich bevindt. Daarnaast probeert de Belgische centrale autoriteit te voorkomen dat je kind aan gevaren wordt blootgesteld en zal het proberen een minnelijke schikking te treffen. Als dat niet lukt, zal het de zaak voor de bevoegde buitenlandse rechtbank brengen. Die rechtbank oordeelt over het verzoek.

Als je kind ontvoerd is naar, of wordt achtergehouden in een land waarmee België geen internationale overeenkomst heeft, kan je je richten tot FOD Buitenlandse Zaken. Die dienst kan tussenkomen via de Belgische ambassades en consulaten

Zodra je kind gelokaliseerd is, kunnen de Belgische consulaire agenten proberen om contact te leggen met de ontvoerende ouder. Als de ontvoerende ouder hen toelaat om het kind te ontmoeten, kunnen ze informatie geven aan FOD Buitenlandse Zaken, bijvoorbeeld over de gezondheidstoestand van het kind, de omstandigheden waarin het kind leeft, en zijn scholing.

Als de pogingen tot contact niets opleveren, kan de medewerking van de lokale autoriteiten gevraagd worden om een compromis te zoeken met de ontvoerende ouder, om informatie te verzamelen over het kind en, indien nodig, de veiligheid van het kind te verzekeren.

Als een ontvoerd kind teruggebracht wordt, hetzij vrijwillig, hetzij naar aanleiding van een juridische beslissing, kan FOD Buitenlandse Zaken:

  • praktische maatregelen nemen om de repatriëring en het onthaal van het kind in België te organiseren.
  • de achtergebleven ouder ondersteunen bij het ondernemen van stappen om het contact met het kind te vernieuwen. Zo kan FOD Buitenlandse Zaken bijvoorbeeld meehelpen door het verschaffen van gegevens van lokale advocaten en de gerechtsprocedure mee helpen opvolgen.

Meer info

Wetgeving

Externe links